Seilbh glactha ag baill MISNEACH ar Roinn na Gaeltachta - PREASRÁITEAS

FÍSEÁN BEO ANSEO: https://www.facebook.com/misneach2012/videos/vb.132776460205745/828823067267744/?type=3&theater

Tá seilbh glactha ag baill de chuid MISNEACH, grúpa radacach Gael, ar oifigí na Roinne Gaeltachta ar Shráid Chill Dara i mBaile Átha Cliath. Tar éis d’fhigiúirí an daonáirimh a léiriú an tseachtain seo caite go raibh titim thubaisteach i líon na gcainteoirí Gaeilge sa Ghaeltacht ó 2011-2016 tá an grúpa ag éileamh athrú ollmhór i gcur chuige an Stáit i leith theanga dhúchais na tíre. 

Ag caint ar an titim seo, dúirt urlabhraí ó MISNEACH: 

“Tá toradh neamhshuim lucht na cumhachta i gcinniúint na nGael cruthaithe go críochnúil sna figiúirí is déanaí ón bPríomhoifig Staidrimh. Seo toradh blianta fada déine a chuir leas lucht an rachmais thar riachtanais na cosmhuintire, agus a rinne scrios ar phobail ar fad na tíre, go háirithe sa Ghaeltacht, áit a bhfuil pobail iomlána bánaithe ag an dífhostaíocht, ag an imirce agus ag an bhfaillí ó 2008 ar aghaidh.

Ba chóir go mbeadh náire ar Rialtas na hÉireann agus ar Roinn na Gaeltachta as an bhfaillí mhillteanach atá déanta acu ar an nGaeltacht le blianta fada. Shílfeá, de réir mar a théann an éigeandáil shóisialta, eacnamaíochta, theangeolaíochta agus phobail in olcas sa Ghaeltacht gur amhlaidh is lú suim a bhíonn ag polaiteoirí agus feidhmeannaigh stáit ann.

Le blianta beaga anuas tá MISNEACH tar éis a bheith gníomhach ag eagrú imeachtaí sóisialta, agóidí, féilte ceoil agus cainteanna poiblí. Le gairid bhí feachtas litreacha acu chuig Roinn na Gaeltachta ag gearán faoi cheapúchán Ardrúnaí Roinne nach bhfuil ar a cumas a gnó a dhéanamh trí Ghaeilge.”

Ag leanacht leis dúirt an t-urlabhraí:

“Gearradh buiséad Údarás na Gaeltachta beagnach 75% ó 2008-15, agus is amhlaidh atá an scéal do Roinn na Gaeltachta. Ní hiontas ar bith é gur labhair an Coimisinéir Teanga amach le gairid le rá go bhfuil an Stát féin ag cur le Galldú na Gaeltachta. Tá an tAire Kyne ag iarraidh an dubh a chur ina gheal orainn ag rá linn go bhfuil ag éirí leis an Stráitéis 20 Bliain, ach fiú dá gcuirfí i bhfeidhm í níl an bunús teangeolaíoch léi a chinnteodh go slánófaí an Ghaeltacht ón tsáinn ina bhfuil sí.

Léiríodh i dtuairiscí cuimsitheacha le blianta beaga go raibh géarchéim theangeolaíoch sa Ghaeltacht agus go raibh gá le hathrú polasaí agus infheistíocht mhór leis na pobail seo a chaomhnú. Ina ainneoin seo, ó tháinig Acht na Gaeltachta 2012 isteach tá an Stát ag rá le pobail Ghaeltachta gur gá dóibh pleananna teanga a scríobh, ach níl siad sásta na hacmhainní cuí a chur ar fáil don phróiseas seo. Ní leor é an leithscéal de mhaoiniú atá luaite ag an aire le cúpla lá anuas, go háirithe i bhfianaise an laghduithe 75% ar bhuiséad an Údaráis ó 2008 ar aghaidh. 

Éilíonn muide i Misneach acmhainní i bhfad níos suntasaí ná seo, mar aon le filleadh ar an mbuiséad a bhí ag an Údarás in 2008, mar atá déanta leis an IDA agus le Fiontraíocht Éireann. Éilíonn muid freisin, go stadfaidh an rialtas den fhaillí i gcúrsaí Gaeltachta agus Gaeilge agus go ndéanfar gníomh éifeachtach anois láithreach le todhchaí na Gaeltachta a chinntiú.”

Creideann MISNEACH muna dtroideann na Gaeil agus a gcuid comhghuallaithe ar ais go láidir ag an am cinniúnach seo, go mbeidh sé ródheireanach agus an teanga ag dul in éag sna croíphobail.

Chríochnaigh an t-urlabhraí:

“Iarrann muid ar ghrúpaí Gaeilge agus grúpaí pobail uile na tíre seo aontú le chéile le seasamh láidir a ghlacadh ar son na Gaeltachta agus na Gaeilge. Ag breathnú dúinn ar an Dream Dearg ó thuaidh, tá muid go láidir den tuairim gur chóir a leithéid chéanna a bhunú ó dheas”.

TUILLEADH EOLAIS: 083 8019989

 
BILEOG EOLAIS A SCAIPEADH AG AN IMEACHT:

Éirí amach na nGael!

Leis na figiúirí is déanaí ón daonáireamh ag léiriú titim thubaisteach i líon na gcainteoirí Gaeilge sa Ghaeltacht, tá MISNEACH ag troid ar ais!

Is ríléir nach bhfuil an Áiféis 20 Bliain á cur i bhfeidhm – agus fiú má dhéanann Seán Kyne beart de réir briathar chun sin a athrú tá an “Stráitéis” chomh lag suarach sin nach slánódh sí an Ghaeltacht ón éigeandáil theangeolaíoch agus shóisialta atá anois ann. 

In áit na bréag-stráitéise, éilíonn MISNEACH go gcuirfí i bhfeidhm moltaí an Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch (2007) agus a Nuashonrú (2015) ar déanadh neamhaird orthu ó foilsíodh iad.

In 2012, bhrú Fine Gall Acht na Gaeltachta tríd sa Dáil, ag déanamh neamhairde ar na 150 moladh a rinneadh ar an mbille. Leis sin, dúirt siad le pobail bhochta gur fúthusan atá sé an Ghaeltacht a shábháil. Ach in áit na hacmhainní cuí a chur ar fáil leis na pobail sin a chumasaú, rinne siad scrios iomlán ar bhuiséad Údarás na Gaeltachta (-75%) agus ar bhuiséad na roinne (-80%). Déine don chosmhuintir, brabús do na baincéirí!

Tar éis 50 bliain de chúlú ó fhís na hathbheochana, d’úsáid lucht na cumhachta an ghéarchéim eacnamaíochta mar leithscéal leis na Gaeil a imeallú níos mó arís – tá an €850,000 atá luaite chun na pleananna teanga a chur i bhfeidhm i 26 limistéar pleanála teanga maslach. Ní leor é sin ná baol air, go háirithe i bhfianaise na €20M+ a ghearradh de bhuiséad an Údaráis ó 2008 ar aghaidh! 

In ainneoin an “borradh eacnamaíochta” nua, tá bánú na tuaithe fós faoi lán seoil, le pobail scriosta ag an imirce le blianta beaga anuas. Is uafásach an rud é sin áit ar bith, ach sa Ghaeltacht tá impleachtaí breise ag an mbánú seo – ciallaíonn sé díothú na príomhtheanga náisiúnta. I bPáirc Gnó Ghaoth Dobhair bhí 1,300 duine fosaithe in 2008 – tá 350 ag obair ann anois!

Tá MISNEACH tar éis feachtas litreacha, cruinnithe poiblí, agóidí agus picéid a eagrú chun cur in aghaidh an oilbhirt seo le cúig bliana anuas. Is léir, áfach, go raibh gá le gníomh níos radacaí le ár gcearta a éileamh agus le léiriú do na húdaráis nach luífidh na Gaeil siar le bás a fháil go ciúin. Ní ghlacfaidh muid leis an bhfaillí seo! Tá an cath curtha – bua nó bás!

Feachtas Greamáin ar bun ag Misneach sna Forbacha

Go minic in áiteacha Gaeltachta ina bhfuil an Ghaeilge faoi bhrú, cuirtear an-bhéim ar shiombalachas an mhionteanga. De bharr a chóngaireacht do chathair na Gaillimhe (12km) tá an-éileamh ar Na Forbacha ag inimircigh mar áit cónaithe gar don chathair ach le h-áiseanna na tuaithe (trá, portach etc).

Go minic ní bhíonn suim dá laghad ag sciar de na n-inimirceach seo sa gcultúr Gaeltachta agus a gcuid fócas caite soir i dtreo na cathrach, rud a fhágann Gaeltacht Chonamara mar terra incognita dóibh. 

Suimiúl go maith bíonn an Ghaeilge ag tuile agus trá gach trathnóna sa bpub áitiúil ag braith ar cé atá i lathair. Tá an Ghaeilge ag formhór na ndaoine de bhunú na háite atá ós cionn 50 ach léiríonn taighde a dearnadh le deireannas nach as an nGaeltacht ach 40% de thuismitheoirí gasúir in aois scoilíochta atá anois ina gcónaí sa gceantar.

Fadhb eile shochtheangeolaíoch a bhíonn i nGaeltachtaí ná an inimirceach a bhfuil fuinneamh aige nó aici agus atá lán sásta cur le caipiteal sóisialta an phobail ach nach bhfuil sásta é seo a dhéanamh trí Ghaeilge (de bharr nach bhfuil siad chun an stró a chur orthu féin í a fhoghlaim).
Tá samplaí le feiscint sna pictiúirí seo den cur agus cúiteamh feiceálach teangeolaíoch seo.

Feachtas litreacha á thosú ag Misneach - Preasráiteas agus teimpléad litreach!

An Státseirbhíseach is sinsearaí i Roinn na Gaeltachta agus gan Gaeilge líofa aici? – Feachtas litreacha á eagrú ag MISNEACH

Preasráiteas Eanáir 2017

Leis an bhfógra ar tuairisc.ie gur ceapadh Ard-Rúnaí nua i Roinn naGaeltachta nach bhfuil líofacht sa Ghaeilge aici, tá MISNEACH ag éileamh ar bhaill de phobal na Gaeilge atá tinn tuirseach den drochíde seo litreacha agus/nó ríomhphoist i nGaeilge a scríobh chuig an rúnaí nuacheaptha.

Is sampla eile é seo den drochmheas atá á léiriú ag lucht na cumhachta ar phobal na Gaeilge. Seo tuilleadh den chur i gcéill i leith na Gaeilge a spreag an tIar-Choimisinéir Teanga le héirigh as a phost in 2013, agus is léir do chách nach bhfuil rudaí ach imithe in olcas ó shin.

Cé go bhfuil an easpa riachtanas Gaeilge sa chóras earcaíochta cáinte arís is arís ag an gCoimisinéir Teanga reatha, ag grúpaí teanga, agus ag an Uachtarán féin, fiú, chreid an rialtas nach raibh aon ghá le Gaeilge a bheith ar a toil ag an státseirbhíseach is sinsearaí a bhfuil freagracht uirthi as cúrsaí Gaeilge.  

Creideann MISNEACH gur gá do phobal na Gaeilge seasamh a thógail in aghaidh an drochmheasa seo, agus gur tús maith a bheas san fheachtas litreacha seo chun léiriú do lucht na cumhachta nach bhfuil muid sásta luí siar go ciúin in am seo na cinniúna dár dteanga. Tá sé léirithe arís is arís go bhfuil an teanga i mbaol sna Gaeltachtaí, agus go bhfuil gá le tacaíocht shuntasach a thabhairt di lena todhchaí a chinntiú.

Tá an rialtas ag cur iachaill ar phobail Ghaeltachta pleananna teanga a scríobh chun a stádas Gaeltachta a choinneáil. Ní hamháin nach bhfuil siad sásta deimhniú go mbeidh maoiniú ar fáil do chur i bhfeidhm na bpleananna seo, ach níl siad féin sásta na céimeanna is bunúsaí a thógáil le ceannaireacht a léiriú. Nuair nach bhfuil siad sásta Ard-Rúnaí le Gaeilge líofa a cheapadh i Roinn na Gaeltachta, is deacair a chreidiúint gur féidir leo bheith ag súil go seasfaidh pobal na Gaeilge an fód in aghaidh an chreimidh sna blianta atá romhainn.

Ná luímis siar, ná ligimis don Ghaeilge bás a fháil trí fhaillí an rialtais!

Tuilleadh eolais ó Kerron Ó Luain, urlabhraí náisiúnta Mhisneach - +353 86 980 0371

                                                                    -------------------

Tuigeann muid go bhfuil daoine graitheach agus go bhfuil sé deacair an t-am a fháil le litir a chur le chéile. Mar sin, tá an teimpléad seo a leanas curtha le chéile againn agus cead ag agaibh é a úsáid mar atá nó a athrú mar is mian libh:

Seol ar aghaidh chuig an Ard-Rúnaí Katherine Licken le do thoil:

Katherine, a chara,

Táim ag scríobh chugat mar bhall de phobal na Gaeilge [agus de phobal na Gaeltachta] agus mar shaoránach. Ó ghlac tú le do phost mar Ard-Rúnaí ar an Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta tá cúram anois ort plé le muintir na Gaeltachta agus le pobal na Gaeilge go ginearálta. An mbeidh tú in ann é seo a dhéanamh mar is ceart, ós rud é nach bhfuil líofacht na teanga agat?

Tuigtear dúinn go bhfuil iarrachtaí ar bun agat chun do chuid Gaeilge a fheabhsú, agus tá sé sin le moladh. Mar sin féin, caithfidh tú tuiscint go bhfuil go leor againn i bpobal na Gaeilge ar buile gur ceapadh duine nach bhfuil ardchaighdeáin sa teanga aige. In 2013 d’éirigh an tIar-Choimisinéir teanga as a phost mar agóid in aghaidh mheon an rialtais i leith na Gaeilge. Tá sé ráite ag a chomharba nach bhfuil rudaí dulta i bhfeabhas ó shin, agus nuair a fheiceann muid go bhfuil tusa, an stáitseirbhíseach is sinsearaí le freagracht as cúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta, ceaptha in ainneoin d’easpa líofachta sa Ghaeilge, cuireann sé faitíos agus brón orainn. 

Is ísliú stádais é do cheapachán arís don teanga, i ndiaidh ceapacháin an aire gan Ghaeilge. Tá sé soiléir nach bhfuil suim dá laghad ag an Aire Humphreys sa chuid “Gaeltachta” dá post, agus leisce uirthi ón uair a ceapadh í bheith ag plé le pobal na teanga. Anuas ar sin, tugann sé teachtaireacht iomlán mícheart do na ceantair Ghaeltachta a bhfuil an stát tar éis an cúram a leagadh orthu a bpleananna teanga féin a scríobh agus a bhainistiú. Caithfear ardú misnigh a thabhairt do na pobail sin trí cheapacháin mar is ceart a dhéanamh, ach is é a mhalairt atá déanta anseo.

Cé nach gcreideann muid gur chóir duit glacadh le do phost sa chéad áit nuair nach bhfuil cumas sách ard sa Ghaeilge agat, impíonn muid anois ort feabhas a chur ar do chuid Gaeilge chomh luath agus is féidir agus tabhairt faoi do chuid oibre ag tacú leis an nGaeltacht in am seo na práinne leis an díograis agus an dúthracht atá tuillte againn ar fad. Níl am le cur amú ag an nGaeltacht ag fanacht leat.

Is mise,

------------

Seol ag

An Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha,

Tuaithe agus Gaeltachta,

Sráid Chill Dara,

BÁC 2

nó ag na na seoltaí r-phoist seo a leanas:

press.office@ahg.gov.ie

corporate.governance@ahg.gov.ie

ministers.office@ahg.gov.ie

PS - Tá alt an-mhaith ag tuairisc.ie anseo http://tuairisc.ie/aire-stait-na-gaeltachta-chun-aghaidh-a-thabhairt-ar-theip-choras-earcaiochta-gaeilge-an-stait/ a léiríonn cé chomh dona is atá fadhb na hearcaíochta sa státseirbhís agus an laghad measa atá acu ar na Gaeil. SÉ LÁ hréis don Aire Stáit ag rá go raibh rún aige "aghaidh a thabhairt ar an bhfadhb seo, ceapadh Ard-Rúnaí i Roinn na Gaeltachta gan Gaeilge líofa! Tá sé soiléir go bhfuil géarghá leis an bhfeachtas seo!